3V CLUB

Xã Đồng Lộc có 630 hộ, ruộng đất canh tác 717 mẫu 2 sào. Mà trong cuộc chiến tranh phá hoại vừa qua đã phải chịu đựng 2.057 trận bom, có ngày tới 17 trận bom vào ngày 15/8/1968.

Nằm ở địa phận huyện Cam Lộc, Nghệ Tỉnh, Ngã Ba Đồng Lộc là một trong những cửa ngõ quan trọng để vào đường mòn Hồ Chí Minh, ra tiền tuyến. Chính vì vậy, máy bay Mỹ đã điên cuồng trút xuống nơi đây hôn 42.000 quả bom tấn, bom tạ, hòng ngăn chặn con đường nối liền hậu phương lớn với tiền tuyến lớn trong cuộc kháng chiến của nhân dân ta chống đế quốc Mỹ.

Trong chiến công thần kỳ nhằm duy trì sự sống của con đường huyết mạch chạy qua Ngã Ba Đồng Lộc ấy, có phần đóng góp vẻ vang của 10 cô gái Thanh Niên xung phong thuộc tiền đội 4, đại đội 552, đội 55. Tuổi đời từ 17 đến 22, các cô đã gan góc đương đầu với bom đạn Mỹ qua 194 ngày đêm. Vàtrong một trận chiến đấu vì sự sống của con đường ra tiền tuyến, hồi 16giờ 30 phút, ngày 24/7/ 1958, 10 cô gái anh hùng ấy đã hy sinh.

Giờ đây, cảnh quan đã thay đổi đến kỳ lạ. Dãy An Trác không còn những hố bom sâu hoắc, đổ nọc đến nhức mắt mà thay vào đó là bạt ngàn cây thông. Thông từ An Trác kéo dài cả dãy che mát cho mộ mười cô gái và hàng trăm liệt khác. Thông làm thay đổi cả khí hậu và môi trường của cái vùng khí hậu đã khắc nghiệt mà bom Mỹ lại làm cho càng điêu tàn tưởng như không có sinh vật nào sinh sôi được.

Trong những ngày chiến tranh phá hoại ác liệt nhất của giặc Mỹ, người dân Đồng Lộc, Nghệ Tỉnh thường động viên nhau như vậy. Bao nhiêu bước chân anh hùng đã ra đi tu ngã ba này, đã qua ngã ba này. Anh hùng Nguyễn Tri Ân, La Thị Tám. Đại đội anh hùng 551 Thanh Niên xung phong. Tổ máy gặt Nông Xuân Lý. Chiến sĩ phá bom Vương Đình Nhỏ. Anh hùng lái xe cao Bá Tuyết, Trần văn Thi. Đại đội xe 806. Và kia, ở lại với ngã ba này chỉ có mười cô gái. Mười cô gái anh hùng, trong đó có Võ Thị Tần, tổ trường lớn tuổi nhất cũng chưa quá tuổi hai mươi hai. Họ đứng đó, quây quần bên nhau trên một sườn đồi, cách ngã ba khoảng vài trăm mét “ toàn dân đời đời ghi nhớ những người con chiến đấu dũng cảm đã hy sinh vì sự nghiệp vinh quang của tổ quốc”. Dòng chữ đỏ sau hàng tên tuổi mười cô gái trên tấm bia ghi sự tích anh hùng của họ- di tích lịch sử đã được Bộ Văn Háo Thông Tin xếp hạng- cứ long lanh ngời chói. Người ta đặt cho Ngã ba Đồng lộc một cái tên thật gợi cảm “ ngã ba đừng quên”.

TRẦN PHÚ
Tổng bí thư đầu tiên của Đảng Cộng Sản Đông Dương (có sách chép năm sinh 1903). Ông sinh ngày 1/5/1904 tại Đức Phổ, quảng Ngãi, nguyên quán thôn Tùng Ảnh, xã Việt Yên Hạ, Đức Thọ, Hà Tĩnh.
Thưở nhỏ ông học ở Đức Phố (vì thân phụ ông làm tri huyện tại đó), Huế. Năm 1922, tốt nghiệp bằng thành chung, được bổ về dạy tại trường tiểu học Vinh – Nghệ An. Năm 1925, ông tham gia lập hội Phục Việt rồi gia nhập Việt Nam Cách Mạng đảng( sau đổi tên là Tán Việt). Có lúc ông sang Lào vận động hoạt động với tư cách là người Cộng Sản.

Tháng 8/1926, ông sang Trung Quốc liên lạc với Việt Nam Thanh Niên Cách Mạng Đồng Chí Hội. Tại đây ông đã được kết nạp vào Đảng Cộng Sản Đoàn rồi được lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc phái cử về nước hoạt động với tư cách là người cộng sản. Năm 1927, ông được Đảng cử sang học tại trường Đại Học Phương Đông mátcơva. Lúc này ông có tên mới là Li- Ki- Vơ và được chỉ định làm bí thư chi bộ ở trường.

Đầu năm 1930 ông về nước, được cử vào Ban Chấp Hành Trung Ương Lâm Thời của Đảng. Thời gian này ông khởi thảo bản luận cương chính trị của Đảng Cộng Sản Đông Dương. Tháng 10/1930, hội nghị lần thứ nhất của Trung Ương Đảng họp ở Hồng Kông, ông được bầu làm tổng bí thư đầu tiên của Đảng Cộng Sản Đông Dương. Sau đó ông về nước hoạt động tại Sài Gòn, đến ngày 19/4/1931 ông bị Pháp bắt tại đường Champagne nơi ông đang làm việc.
Trong tù ông bị bệnh nặng và mất ở bệnh viện Chợ Quán vào ngày 6/9/1931, hưởng dương 27 tuổi.

Làng Tiền Điền vốn là vùng đất pha cát do sông Lam bồi đắp nên, từ mấy nghìn năm về trước tổ tiên của dòng họ Nguyễn Tiên Điền là ở ngoài Bắc và lập nghiệp từ cuối thời Mạc ( thế kỷ 16). Trên mảnh đất ấy đã sản sinh chođất nướv nhiều vị đại khoa, văn thần, võ tướng, mà đỉnh cao nhất là cụ Nguyễn Khiêm thân sinh nhà thơ Nguyễn Du. Thời đó, thân sinh Nguyễn Du làm tể tướng triều Lê Trịnh, anh cả là Nguyễn Khản giữ chứcthị thư trong phú chúa. Chính vì vậy cả nhà làm quan nên Nguyễn Du sinh ở Thăng Long.
Nguyễn Du rời quê hương ra đi năm 1802, từ đấy cho đến lúc mất ông không về quê. Ông mất ở Phú Xuân, mộ chôn ở cánh đồng Bầu Đá, xã An Ninh, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế. Bốn năm sau con cháu đem hài cốt về Tiên Điền, chôn ngay trong vườn nhà xưa. Năm 1928, mới cải táng đến xứ Đồng, cách nhà hai cây số về phía núi Hồng Lĩnh. Hiện nay, trên khu vực nhà xưa của Nguyễn Du đã đựơc bảo tồn lại rất nhiều.một mảnh vườn đất cát pha, rộng ba sào, có cây đại từ thời Nguyễn Du tới nay vẫn còn sống.

Tiên Điền là một làng quê miền Trung nghèo, nhưng rất thanh bạch, thoáng mát và nên thơ. Nhà cửa xóm làng sạch sẽ, xanh tốt. Dù là một nếp nhà nhỏ cũng có ổcng nốn giao cành bằng những bụi tre, bụi chuôí rất trang nhã. Người Tiên Điền, già trẻ đều tỏ ra lịch sư và niềm nở với khách phương xa- nhất là khách đến thăm quê và viếng Nguyễn Du. Họ Nguyễn từ lâu đã biết gìn giữ những di sản văn hóa của tổ tiên. Bà con ở đây còn giữa được cả gia phả và bản Kiều bằng chữ Nôm chép tay rất giá trị. Dó là bản Kiều gồm 3.256 câu chữ nho, chép công phu trên khổ sách 11x15. Bản truyện Kiều này do cụ Nghè Nguyễn Mai, cháu ba đời của nguyễn Du chép giữ. Khi cụ mai qua đời, ông Lê Liêu ( người nhà cụ Mai) giữ và năm 1962 đã trao cho cơ quan có trách nhiệm nghiên cứu. Bản Kềiu bng chữ Nôm này theo các nhà nghiên cứu về Nguyễn Du là bản chính xác nhất, trong đó có phần chú thích mà Nguyễn Du đã ghi lại trong khi nhàn nhã, để làm sáng tỏ thêm tác phẩm của mình.

NGUYỄN DU- DANH NHÂN VĂN HÓA THẾ GIỚI
Nguyễn du tên chữ là Tố Như , hiệu là Thanh Hiên sinh ngày 3/1/1766. Người làng Tiên Điền , huyện Nghi Xuân , tỉnh Hà Tĩnh , nhưng ông ra đời ở Thăng Long , trong một gia đình đại quý tộc , nhiều đời làm quan và có nhiều người sáng tác văn học .

Cha ông là Nguyễn Nghiễm , từng giữ chức Tể Tướng triều Lê. Mẹ ông là bà Trần Thị Tân vợ thứ ba của Nguyễn Nghiễm (ông có 8 bà vợ và 21 người con trai lẫn gái)

Từ năm ra đời cho đến năm 10 tuổi, Nguyễn Du sống hết sức sung túc. Đến năm 10 tuổi, cha mất hai năm sau thì mẹ mất. Bốn anh em cùng mẹ với Nguyễn Du chưa ai tới tuổi trưởng thành nên phải sống nhờ ở nhà người anh cả cùng cha khác mẹ là Nguyễn Khản lớn hơn Nguyễn Du 32 tuổi. Bấy giờ là quan lớn trong triều, nhưng nhà Nguyễn Khản cũng không yên. Nguyễn Khản bị kiệu binh ghét nên khi ông được chúa Trịnh cử làm Tham Tụng thì họ kéo đến phá tan nhà của ông và toan giết chết ông. Nguyễn Khản chạy trốn lên Sơn Tây rồi chạy về Hà Tĩnh. Thời gian này Nguyễn Du còn nhỏ tuổi vẫn tiếp tục đi học. Năm 1783, 18 tuổi Nguyễn Du thi hương đậu tam trường, sau đó không biết vì lẻ gì không thấy ông học lên nữa, mà đi nhận một chức quan võ ở Thái Nguyên, kế chân người cha nuôi của ông vừa mới từ trần.

Khoảng 30 năm cuối thề kỷ 18 đất nước ta hết sức rối ren. Triều đình Lê- trịnh có nguy cơ sụy đổ, nên Lê Chiêu Thống cử người sang cầu viện nhà Thanh. Nhà Thanh nhân cơ hội này đem quân sang xâm chiếm nước ta. Năm 1789, Nguyễn Huệ trong Nam kéo ra bắc tiêu diệt quân thanh. Lê Chiêu Thống cùng với một số quan triều đình bỏ nước chạy theo quân xâm lăng sang Trung Quốc. Ba anh em cùng mẹ với Nguyễn Du chạy theo Lê Chiêu Thống không kịp, Nguyễn Du bỏ về quê vợ ở Thái Bình. Nguyễn Du nom nớp lo sợ khi nhà Tây Sơn trả thù, nên ông mai danh ẩn tánh. Sau đó ông lại về Tiên Điền sống một thời gian dài cho đến năm 1802 Gia Long lật đổ nhà Tây Sơn. Suốt thời gian dài ở Thái Bình cũng khi về ở Hà Tĩnh Nguyễn Du sống long đong vất vả. Nhiều lần ông phải ăn ở nhờ nhà người khác, có lúc bệnh không có thuốc uống. Tập thơ chữ Hán Thanh Thiên Thi Tập được ông viết trong những năm tháng này. Tháng 8/1802, Gia Long có chiếu bổ nhiệm Nguyễn Du làm tri huyện Phù Dung rồi thăng tri phủ Thường Tín, Nguyễn Du không muốn làm quan, nhưng nhiều lần triều đình mời gọi, bất đắc dĩ ông phải làm quan. Truyện Kiều của ông có thể được viết trong thời gian này. Năm 1813, Nguyễn Du được thăng chức học sĩ điện Cần Chánh và được cử làm chánh sứ, cầm đầu một phái đoàn của ta đi Trung Quốc. Trong thời gian đi sứ, Nguyễn Du viết tập Bắc Hành Tạp Lục. Đây là tập thơ chữ Hán xuất sắc nhất của ông. Năm 1820, Minh Mạng lên ngôi định cử Nguyễn Du làm chánh sứ đi Trung Quốc một lần nữa, nhưng chưa kịp đi thì ông mất đột ngột ngày 18/9/1820 trong một trận dịch lớn.

Nguyễn Du có công đưa chữ Nôm của nước ta lên một tầm cao mới với kỷ thuật dùng từ điêu luyện đặc sắc qua cách dùng các từ điệp, tượng thanh, tượng hình một cách tinh tế hài hòa. Năm 1966 UNESCO công nhận Nguyễn Du là danh nhân văn hóa thế giới nhân dịp 200 ngày sinh của ông.

ĐÔI NÉT VỀ HẢI THƯỢNG LÃN ÔNG LÊ HỮU TRÁC
Lê Hữu Trác sinh năm 1720 mất năm 1972, ông là người làng Liêu Xá, huyện Đường Hào( nay thuộc huyện Mỹ Văn- tỉnh Hưng Yên). Ông còn có tên là Lê Hữu Huân, lại vì là người con thứ 7 của Thượng Thư Tiến Sĩ Lê Hữu Mưu nên đời thi thoảng gọi ông là Chiêu Bảy. Lê Hữu Trác có hiệu là Hải Thượng Lãn Ông và tên hiệu trở thành tên gọi phổ biến nhất. Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác tuy sinh tại làng Liêu xá nhưng lại sống chủ yếu tại quê mẹ là làng Tình Diệm ( nay thuộc huyện Hương Sơn, tỉnh Hà tĩnh). Suốt đời, gần như Lê Hữu Trác chỉ chuyên tâm nghiên cứu y học. Ông đã để lại cho đời rất nhiều tác phẩm có giá trị đặc biệt là bộ Hải Thượng Y Tông Tâm Lĩnh Thượng kinh ký (66 quyển). Lê Hữu Trác còn có là một nhà văn tài hoa, tác phẩm Thượng Kinh ký sự của ông được người đời tán thưởng.

Lòng hồ nhà Đường

Điều thú vị là không chỉ giống nhau về tên gọi, cả hai ngôi chùa mang tên Hương Tích đều giống nhau về sự tích, huyền thoại cũng như cảnh trí thiên nhiên...

Chùa Hương Tích của Hà Tĩnh nằm trên đỉnh núi Hồng Lĩnh thuộc xã Thiên Lộc, huyện Can Lộc. Theo truyền thuyết, chùa là nơi thờ công chúa Diệu Thiện con vua Trang Vương nước Sở, (khá giống với truyền thuyết chùa Hương Hà Tây). Căn cứ vào một số tư liệu cổ còn để lại, các nhà nghiên cứu cho rằng chùa Hương Hà Tĩnh có từ thế kỷ XIII dưới thời nhà Trần, nghĩa là có trước chùa Hương Hà Tây tới hàng trăm năm.

Đường đi lên chùa Hương nếu phải qua dòng suối Yến thì đường đi lên Hương Tích Hà Tĩnh cũng không kém phần thú vị. Để lên được đỉnh chùa du khách phải ngồi thuyền xuyên qua lòng hồ nhà Đường khoảng 2km, sau đó phải vượt tiếp 2 km đường rừng. Đường rừng ở đây rợp bóng với các loại thông và trúc, và các suối đá nhấp nhô.

Chùa Hương Tích

Đến chùa, một cơ hội thưởng thức những cảnh đẹp kì bí đang đón chờ du khách khám phá, du khách có cơ hội thưởng ngoạn rất nhiều cảnh sắc kỳ thú của một vùng sơn thuỷ hữu tình. Nào là động Tiên Nữ 36 cửa ra vào, am Phun Mây, khe Tiên Tắm, bàn cờ Tiên...

Phong cảnh chùa Hương Hồng Lĩnh cổ xưa này đã được chạm đúc trên đỉnh đồng Thế Miếu thời vua Minh Mạng. Nhưng lạ thay, cả quần thể di tích mênh mông nổi tiếng thế này mà đền miếu tầm vóc rất nhỏ. Nửa đường dốc có Miếu Cô, tính cả bệ thờ và nóc miếu mà chỉ cao ngang vai. Một cành si chòi ngang trước miếu có treo một chuông, một mõ, chuông và mõ nhỏ như quả bưởi, cầm dùi dóng lên chỉ đủ một mình ta nghe. Hồng Lĩnh là vùng đất của bão biển và nắng lửa, gió Lào. Đền, miếu ở chùa Hương này người xưa đều xây thấp, nhỏ mà chắc, tường bằng đá, dựa lưng vào vách đá, ẩn trong cây xanh.

Xế chiều, đứng ở tiền đường, ngắm nhìn bức đại tự với bốn chữ "Cổ Nguyệt Linh Quang" nét thư pháp rất đẹp. Sau tiền đường là Phật điện, mái thấp. Mây núi từ đâu kéo vào điện cuồn cuộn. Năm mươi pho tượng Phật ngồi im kín điện, tượng vây quanh ta, tượng chỉ ngang tầm ngực ta, mây bay vờn quanh tượng, tất cả các pho tượng đều khoác áo lụa vàng, lung linh hư ảo giữa sương mây và lửa nến.

La Sơn Phu Tử Nguyễn Thiếp ngày xưa lên núi thăm chùa, làm thơ ca ngợi và nói rõ chùa có từ đời Trần. Lần bậc đá lên am Quan Âm. Gạch dưới chân am là gạch Trần. Còn những viên gạch lớn vuông vức dựng ngang lưng tường, có đúc tượng rồng lân, các lời cầu khấn Phật, cũng đúng theo phong cách Trần. Ngược đường lên đỉnh núi còn một kỳ tích bí ẩn. Nơi đó gọi là nền Trang Vương. Sử sách triều Nguyễn nhắc rằng ở đây có thành đá, có 99 nền điện thờ. Có sách nói 72 điện. Gần đây, khảo cổ ta lên khảo sát, hàng chục nền đá xưa còn đó, gạch xây nền dày nặng đúc sẵn hoa cúc khắc vào sâu.

Tuy không nổi tiếng như chùa Hương (Hà Tây) nhưng từ lâu, chùa Hương ở Hà Tĩnh đã trở thành điểm đến tâm linh của người dân các tỉnh Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh... cùng nhiều du khách thập phương khác.